Badania przekrojowe i ich zastosowanie w medycynie
Rozwój medycyny oraz sektora farmaceutycznego nie byÅ‚by możliwy bez badaÅ„ naukowych, klinicznych i statystycznych. Badania te przeprowadzane sÄ… przy pomocy różnych metod, a jednÄ… z nich sÄ… tzw. badania przekrojowe. To dziÄ™ki nim naukowcy mogÄ… dość szybko ocenić stan zdrowia badanej populacji i tym samym okreÅ›lić jej zapotrzebowanie na konkretny rodzaj pomocy medycznej.
Badania przekrojowe i ich nieinterwencyjny charakter
Aby zrozumieć na czym polega metoda przekrojowa badaÅ„, najpierw należy wytÅ‚umaczyć ich nieinterwencyjny charakter. Badania nieinterwencyjne bazujÄ… wyÅ‚Ä…cznie na obserwacji i zbieraniu danych naukowych bez dokonywania jakichkolwiek ingerencji ze strony badaczy. PrzykÅ‚adowo badanie takie dotyczÄ…ce oceny skutecznoÅ›ci leku wprowadzonego do obrotu polega wyÅ‚Ä…cznie na zebraniu wyników naturalnego leczenia tym lekiem okreÅ›lonej grupy pacjentów, bez wpÅ‚ywania na przebieg terapii.
Na czym polega badanie przekrojowe?
Badanie to zalicza siÄ™ do badaÅ„ obserwacyjnych i nieinterwencyjnych. Jest ono stosowane najczęściej do okreÅ›lenia zwiÄ…zku miÄ™dzy wystÄ™powaniem przypadków danej choroby w populacji a ekspozycjÄ… na dany czynnik w okreÅ›lonym punkcie czasowym. Dane do badania pozyskiwane sÄ… gÅ‚ównie za pomocÄ… bezpoÅ›rednich wywiadów, ankiet lub kwestionariuszy. IstotnÄ… cechÄ… tego rodzaju badaÅ„ jest to, że dane pozyskuje siÄ™ jednorazowo, w danym momencie czasu i bez uzyskania informacji o zwiÄ…zkach przyczynowo- skutkowych.
Zalety i wady metody przekrojowej
Do podstawowych zalet tego rodzaju badań nieinterwencyjnych należą:
- prostota przeprowadzania badania,
- niski koszt,
- szybkie rezultaty,
- możliwość sformułowania podstawowej hipotezy badawczej, będącej punktem wyjścia do dalszych badań.
Metoda przekrojowa nie jest jednak pozbawiona pewnych wad, do których zalicza siÄ™ m.in.:
- brak możliwoÅ›ci okreÅ›lenia zwiÄ…zków przyczynowo- skutkowych (okreÅ›lony zostaje jedynie fakt istnienia zależnoÅ›ci),
- brak możliwoÅ›ci pomiaru zapadalnoÅ›ci (okreÅ›lana jest jedynie chorobowość, czyli liczba osób chorych w momencie badania),
- niski poziom dokładności,
- brak efektywnoÅ›ci w przypadku badania zjawisk nietypowych np. rzadkich chorób.
Dobrym przykÅ‚adem zastosowania metody przekrojowej jest badanie majÄ…ce na celu okreÅ›lenie, jaki jest odsetek osób otyÅ‚ych wÅ›ród pacjentów hospitalizowanych w danym punkcie czasowym z powodu chorób serca w wybranych placówkach medycznych. Badania obserwacyjne tego typu pomagajÄ… okreÅ›lić, czy istnieje jakiÅ› zwiÄ…zek miÄ™dzy liczbÄ… przypadków chorób serca a otyÅ‚oÅ›ciÄ…, ale nie pozwala sformuÅ‚ować dokÅ‚adnych zwiÄ…zków przyczynowo- skutkowych.