Zgody, upoważnienia i pełnomocnictwa medyczne. Co powinien wiedzieć pacjent 65+?
Wraz z wiekiem wielu seniorów coraz częściej potrzebuje pomocy w kontaktach ze służbą zdrowia. Dlatego tak ważne jest, aby znać różnice między zgodą na leczenie, upoważnieniem do informacji medycznej a pełnomocnictwem. Te formalności mogą znacząco ułatwić funkcjonowanie w systemie ochrony zdrowia – zarówno seniorowi, jak i jego bliskim. W dobie elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) oraz Internetowego Konta Pacjenta (IKP), odpowiednie zarządzanie dostępem do danych zdrowotnych staje się nie tylko wygodne, ale też bezpieczne.
Zgoda na leczenie. Co oznacza i kiedy senior musi ją wyrazić?
Zgoda na leczenie to podstawowy element świadomego uczestnictwa w opiece zdrowotnej. Każdy pacjent, także senior po 65. roku życia, ma prawo do samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących swojego leczenia. Oznacza to, że lekarz nie może wykonać żadnego zabiegu diagnostycznego czy terapeutycznego bez uprzedniego uzyskania zgody – wyjątkiem są sytuacje nagłe, zagrażające życiu.
Zgoda może być wyrażona ustnie lub pisemnie, w zależności od rodzaju świadczenia. Seniorzy, szczególnie ci z chorobami przewlekłymi, powinni mieć świadomość, że zgoda nie dotyczy tylko operacji – obejmuje też np. podanie leków czy wykonanie badań. W kontekście systemu EDM ważne jest, że zgody mogą być też rejestrowane cyfrowo – np. przez Internetowe Konto Pacjenta.
Upoważnienie do informacji medycznej. Jak udostępnić dane bliskim?
Upoważnienie do informacji medycznej to dokument, który pozwala wskazanym osobom – najczęściej dzieciom, małżonkom lub opiekunom – na dostęp do danych dotyczących leczenia, diagnozy, wyników badań czy wypisów ze szpitala. Seniorzy po 65. roku życia coraz częściej potrzebują wsparcia w zarządzaniu zdrowiem, dlatego warto wcześniej przygotować odpowiednie upoważnienie.
Można je złożyć bezpośrednio w placówce medycznej, np. u lekarza rodzinnego lub w szpitalu, ale coraz częściej dostępna jest również opcja elektroniczna – za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP). Dzięki temu senior może w prosty sposób udzielić dostępu do dokumentacji swoim bliskim. Taka decyzja daje większe poczucie bezpieczeństwa i pozwala na skuteczniejszą opiekę, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych.
Pełnomocnictwo medyczne. Kiedy warto je sporządzić i jak to zrobić?
Pełnomocnictwo medyczne to bardziej rozbudowany dokument niż zwykłe upoważnienie – daje wskazanej osobie prawo do podejmowania decyzji w imieniu seniora, np. w przypadku nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub utraty zdolności do samodzielnego wyrażania woli. To rozwiązanie szczególnie przydatne u osób starszych z chorobami neurodegeneracyjnymi jak demencja czy Alzheimer.
Pełnomocnictwo może dotyczyć zarówno spraw medycznych, jak i administracyjnych (np. odbieranie dokumentacji, składanie wniosków). Sporządza się je na piśmie, a w bardziej zaawansowanej formie – u notariusza. Seniorzy często nie wiedzą, że taki dokument może ochronić ich interesy w trudnych sytuacjach.